Agresif olmak kediler için normal sayılabilir mi ? 

Kedilerde görülen agresif yanıtlar türün doğal davranışı ile ilişkilendirilir. Bunlar yırtıcılık, oyun ve sosyal çekişmenin normal bir aşaması olarak karşımıza çıkabilir. Fakat kedilerin gösterdiği agresyon insanlara karşıysa bu bir ‘’davranış problemi’’dir. Kedileri bu davranış modeline yönlendiren hususları saptamak önemlidir. Nitekim sebepler değerlendirildiğinde bu durum anormal olabileceği kadar normal de olabilir. Normal agresyon, eğer kedinin ihtiyaçları ile bağdaşıyorsa anormal olan ile karşılaştırıldığında öngörülebilir. Anormal agresyonu ise önceden tahmin edebilmek ve tanımlamak daha karmaşıktır.

Kedileri agresif kılan nedir?

Agresyon bir tanı değil duygu durumunun bir sonucudur. Agresyon, hasta sahibi için bir probleme dönüştüğü zaman; kedinin bulunduğu çevre ve sorunun nasıl başlayıp devam ettiğine yönelik detaylı bir değerlendirme gerekir.

Agresyon; sosyal baskı, korku, anksiyete, gerginlik, uygun olmayan biçimdeki oyunlar ya da hastalık ve ağrı durumu ile ilişkilendirilebilir ya da bu nedenlerle harekete geçirilebilir. Her davranış probleminde kedinizin bu durumunun; bir ağrı ya da hastalık tarafından tetiklenmediğini ortaya koymak için genel sağlık muayenesi mutlaka yapılmalıdır. Her bir değerlendirme ve tedavi öncesinde yaralanmalardan kaçınılması ve emniyet için gerekli tedbirlerinin alınması önemlidir. Fiziksel nedenler ise sonrasında ortaya konulup tedavi edilebilir. Eğer ki agresyonun arkasında ağrı ya da hastalık gibi bir durum tespit edilmemişse bir sonraki aşama davranış uzmanları tarafından yürütülmelidir.

Agresyon olarak düşünülen bir takım davranışları açıklayan bazı senaryoları sizlerle paylaşmak istiyorum.

Yavru kedim onunla oyun oynarken beni ısırıyor. Ne yapmalıyım?

Yavru kediler yaptıkları hararetli ve coşkulu aktivitelerinde birbirleriyle kavga edebilirler. Bu durum şiddetli bir hal alırsa müdahale edilmelidir. Böylece aralarında oynarken birbirlerini ısırma davranışlarının engellenmesi öğretilebilir. Maalesef insanlar da yavru kedileriyle yaralanmalara sebep olabilecek benzer oyunlara ellerini kullanarak kalkışabiliyorlar. Bu duruma alışmış yavrular ise erişkin hale geldiklerinde sahiplerinin ellerine hatta ayaklarına ulaştıkları her anda adeta bir açık hedef gibi onlara yönelmelerine sebep oluyor.

Yavru kedilerinizin bu tarz oyunlarla büyümemesi önemlidir. Oyun agresyonu, kedinizle oynarken uzuvlarınızın oyuna dahil edilmemesiyle kolayca önlenebilir. Bunlar için kedinizle uzaktan oynamayı teşvik eden çubuk, sopa benzeri materyallerin ucuna eklenmiş bir çok oyuncak pet ürünlerinin satıldığı marketlerde bulunmaktadır. Eller ise sonrasında yırtıcı oyunlar yerine besleme gibi faaliyetlerde tercih edilebilir. Kedinizin burnuna hafifçe vurmak, bağırmak gibi onu cezalandırıcı ya da tehtid edici tutumlardan ise uzak durunuz. Bunlar, kedinize kabul edilebilir tarzda oyun oynamayı öğretici metotlar değildir.

Kedimi sevdiğimde beni neden ısırıyor?

Bu durum ‘’sevme –ısırma sendromu’’ olarak adlandırılan genel bir sorundur. Bir çok kedi okşanmaktan, sevilmekten keyif alır. Kedilerde bu durum onlara, bakım amaçlı anneleri tarafından yalandıkları zamanları anımsatır. Erişkin kedilerin güçlü, içgüdüsel hayatta kalma mekanizmaları vardır ve kendilerini çok rahatlamış hissettiklerinde bu mekanizmaları devreye geçiremeyeceklerini düşünürler. Böylece çelişkili bir biçimde aşırı keyif ve potansiyel tehlike arasında bir bağlantı kurar ve buna bağlı olarak geliştirdiği his ile bu durumdan uzaklaşmasını sağlayan ani agresif tutumlarda bulunabilir. Sonrasında ise olanlardan mahcup olup birkaç adım uzaklaştıktan sonra bir anda durup patilerini yalamaları ise sık karşılaşılan bir davranıştır.

Daha fazla dokunulmak, insanlarla edinilen tecrübeler doğrultusunda bazı kediler tarafından daha iyi tolere edilebilir. Kediler bu durumu, gösterdikleri bazı kuvvetli uyarılar ile sizlere peşinen hissettirebilirler. Örneğin keyifli anlarında çıkardıkları gırlama ve benzeri sesleri bir anda durdurabilir, görülebilir şekilde gerginleşebilir, kuyruklarını sert bir tutumla bir yandan diğer yana sallayabilir hatta tıslama davranışını sizlere gösterebilir. Bu davranışların ilkinde onlara dokunmayı bırakırsanız büyük bir olasılıkla ısırılmazsınız.

Kedim ona yaklaştığımda bana neden tıslıyor?

Agresyon, savunma ve saldırı amaçlı olabilir. Agresyon korku esaslı olduğunda ise tehlike anında ve savunmasız hissettiklerinde kullanabilecekleri hayatta kalma stratejisi olarak karşımıza çıkar. İnsanlarla erken yaşlarında sosyalleşme fırsatı olmamış birçok kedi istenmeyen yakınlaşma ve ilgi karşısında fazlaca korkabilir ve bu durumu önlemek için de agresyon gösterebilir. Agresyon tehtidi karşısında geri çekilmememiz ise maalesef onların bizlerden kaçmalarına ve bu esnada yaralanmalarımıza neden olabilir.

Kedim pencereden başka bir kedi gördüğünde bana saldırıyor. Neden?

Kedinizin bir hareket ya da dokunmaya karşı vereceği yanıtta agresyon mevcutsa, kedinize bu uyaranı siz vermeseniz bile bu agresyon karşısında mağdur olabilirsiniz. Özellikle kedileriniz bir uyaran karşısında paniğe kapıldıklarında onlara güven vermek için yanaşmanız sizi bu atakların kurbanı yapabilir.

Kedim beni kötü bir şekilde ısırır ya da tırmalarsa ne yapmalıyım?

Böyle bir durum karşısında önceliğiniz; emniyet ve sonraki yaralanmaları önlemek olmalıdır. Yaşanılan durum sonrasında kedinize yaklaşma ya da dokunma girişiminde bulunmamanız önemlidir. İlk olarak yapılması gereken, kedinizi çevredeki insanlardan ya da diğer hayvanlardan ayırmak olmalıdır. Kediniz çok korkmuş olabilir. Gelecekte oluşabilecek olumsuz olayların önüne geçebilmek için kedinizin rahatlaması önemlidir. Gerekirse kendinizi ve diğer bireyleri bir odaya kapatmak aynı zamanda diğer kullanım alanlarını kedinizin kullanımına sunmak ve onun bir odadan diğer odaya özgürce geçebilmesini sağlamak önemlidir. Kedinizin geçiş yapabileceği alanlarda onun karşısına çıkmamalı, bağırmak ya da cezalandırmak gibi onu domine edecek tutumlardan kaçınılmalıdır. Aksi taktirde kedinizin agresyonunun daha da tetiklenebileceği ve bu durumun bir tehtid davranışına dönüşebileceği unutulmamalıdır. Agresyonun bu şekilde yönetilmesi genelde kedinizin birkaç saat içinde rahatlamasını sağlayacaktır fakat herhangi bir sebeple bu süreçte kedinize yaklaşmanız gerekecekse vücudunuzun kol, bacak, göz gibi saldırıya açık kısımlarının korunması önemlidir.

Kedi ısırığı tehlikeli midir?

Kedinizin ağzında bulunabilecek bazı hastalık etkenlerinin varlığında kediniz tarafından derin bir şekilde ısırılmanız bazı bakteriyel enfeksiyonlara sebep olabilir. Çocuklar, yaşlı bireyler ve bağışıklık düşüklüğü yaşayan bireyler ısırılma sonrasında karşılaşılabilecek komplikasyonlara daha yatkındırlar. Isırıldığı yerde şişkinlik, kızarıklık, ağrı, ateş ve baş ağrısı gibi belirtiler karşısında gerekli sağlık hizmeti alınmalıdır.

Kedim tarafından ısırıldım. Kedimin bu agresyonu tekrar göstermemesi için ne yapmalıyım?

İnsanlara karşı gelişen agresyonların nasıl sonlanacağı bir çok değerlendirme karşısında farklılaşabilir. Bu durumda kedinizin kaç yaşında olduğu, ilk kez ne zaman agresyon gösterdiği, ne zamandır benzer davranışların sizler tarafından tolere edildiği, birbirini izleyen yaralanmaların ya da agresyonun şiddetinin ne olduğu bu değerlendirmelerden yalnızca bir kaçıdır. Normalde kedilerin yüzeysel tırmalamalara ya da derin olmayan lezyonlara neden olduğu ufak çaplı hasarlar daha sık yaşanır. Sağlık hizmetine gereksinim duyabileceğiniz ölçüde yaşanan hasarlar diğer örneklerinin yanında seyrek olarak karşımıza çıkar.

Yaşanılan durumun çözümü davranışın öngörülebilirliğine bağlıdır. Agresyonun altında tıbbi sorunlar yatabilir. Öncelikle kedinizi veteriner hekim muayene etmeli eğer uygunsa sonrasında bir davranış uzmanı dikkatli bir değerlendirmeye almalıdır.

Artık kedimden korkuyorum. Ona yeni bir yuva bulabilir miyim?

Sahiplerin, aniden saldırgan hale gelen bir kedinin ortamında gergin olmaları pek de şaşırtıcı değildir. Kedi sahipleri işte tam da bu sebeple kedileri için bir davranış programı sürdürmemeye karar verir. Ancak yeni bir sahip aramak ya da yaşanılan durumu başka birine bırakmak bir hayli sorumsuzca olacaktır. Öncelikle yaşanılan çevrenin ve durumun basit değişiklikler karşısında çözülemeyeceğine emin olunmalıdır. Nitekim her olay birbirinden farklıdır ve kendi içinde ayrı bir durum olarak ele alınmalıdır.

Agresyonun uyarıcı nitelikteki işaretleri nelerdir?

Kedinizin size karşı göstereceği agresyonu öncesinde bildiren pek çok işaret vardır. Bunlar; göz bebeklerinin büyümesi, size karşı gözlerini dikmesi, kuyruk seğirmeleri, tıslama, kulaklarının yanlara doğru düzleşmesi ya da geriye doğru dönmesi, gergin bir vücut pozisyonu almasıdır.

Bu davranışları gördüğünüzde arkanızı dönüp gitmeniz ya da herhangi bir fiziksel temasa geçmemeniz iyisi olacaktır. Kediniz, ona yaklaşmaya devam etmediğiniz ve verdiği işaretleri görmezden gelmediğiniz taktirde size saldırmayacaktır.

Geçmişinde saldırganlık göstermiş bir kediye nasıl davranmalıyım?

Bu durum saldırganlığın hangi koşullarda oluştuğuna bağlıdır. Ancak genel anlamda konuşacak olursak her zaman bir kedinin ilk teması başlatması en doğrusu olacaktır. Sonrasında ise fiziksel temasınızı alın, çene ve yanak üzerinde yoğunlaştırmanız ve bunu kısa sürekli yapmanız önemlidir. En azından bunu kediyi iyice tanıyıp, ilginize tolerasyonunu öğrenene kadar yapmalısınız. Fakat her durumda aranızdaki etkileşimin niteliği ve miktarını kedinizin belirlemesi en iyisi olacaktır.

Kediniz yaklaşımlarınıza karşı tedirgin davranıyorsa, kedinizin kaçmasına her zaman izin verin. Tehlikeden kaçmak doğal bir içgüdüdür. Bunun engellenmesi korkmuş bir kedinin saldırgan olmasına neden olabilir.

Kaynak: www.icatcare.org